Þehir içi elektrik iletiminde 220 volt taþýyan düþük gerilim hattý kullanýlýrken elektrik santrallerinde üretilen elektriðin minimum maliyetle ve maksimum verimle evlere ve iþ yerlerine daðýtýlabilmesi için kullanýlan yüksek gerilim hattý; en az 1000, en fazla 154.000 volt elektrik taþýyan hatlardýr. Yapýlan bilimsel araþtýrmalara göre çevresinde 600 metreden daha yakýnda yaþam alaný varsa büyük tehlike yaratan yüksek gerilim hattý özellikle çocuklarda görülen kanser hastalýðýnýn normalden 1.5 kat kadar fazla yaþanmasýna sebep oluyor.
Yeni yapýlaþma bölgelerinde yüksek gerilim hattý tehlikesi
Aslýnda yüksek gerilim hatlarý þehir dýþýnda insan saðlýðýný tehlikeye düþürmeyecek þekilde kurulurken, bugün özellikle emlak sektörünün hýzla geliþmesi ile birlikte büyük proje konut alanlarýnýn þehir merkezinden uzaklaþmasý ve yeni yaþam alanlarý yaratýlmasý nedeniyle yüksek gerilim hattý geçen arsalara konut inþa ediliyor. Ev satýn alýrken proje alanýnýn incelenmesi ve yakýnýndan yüksek gerilim hattý geçiyorsa tercih edilmemesi öneriliyor.
Yüksek gerilim hatlarýnýn maddi manevi zararlarý
Eðer arsanýzdan veya evinizin bulunduðu alandan yüksek gerilim hattý geçiyorsa yüksek oranda elektromanyetik etki altýndasýnýz demektir. Sürekli elektromanyetik etkiye maruz kalmak migren aðrýlarýný ve uykusuzluðu tetiklerken insan davranýþlarýnda da sürekli huzursuzluk ve gerilim yaratýr. Ayrýca yapýlan araþtýrmalarda özellikle çocuklarda görülen lösemi vakalarýnýn, yüksek gerilim hattýna yakýn yaþayan çocuklarda %70 oranýnda daha fazla görüldüðü kanýtlanmýþtýr. Özellikle vücudunda kalp pili olanlarýn kesinlikle yüksek gerilim hattý veya trafolarýn bulunduðu alanlardan uzak yaþamalarý gerekir. Bunun dýþýnda evinizin deðeri yýllar içinde artmak yerinde deðer kaybedecektir.
Yüksek gerilim hattýný kaldýrmak için ne yapmalý?
Eðer satýn aldýðýnýz evin yakýnýndan yüksek gerilim hattý geçiyorsa veya sonradan döþenmiþse Türkiye Elektrik Ýletim A.Þ’.ye (TEÝAÞ) tazminat davasý açma veya yine hem belediyeye hem de TEÝAÞ’a dava açarak arsanýzýn istimlak edilmesini ve bedelinin ödenmesi isteme hakkýnýz bulunuyor. Asliye Hukuk Mahkemelerine açýlacak bu davalarda TEÝAÞ’ýn arsa üzerinde sadece elektrik direklerinin 5 metre altýna kadar hakký bulunduðundan tazminat davalarý genellikle olumlu sonuçlanýyor.
Bunun dýþýnda yine TEÝAÞ’a bir dilekçe ile baþ vurularak yüksek gerilim hattýndan geçen elektrik akýmýnýn ölçülmesi ve insan saðlýðýna zararlý olup olmadýðýnýn tespiti istenebiliyor. Eðer yüksek gerilim hattý ile birlikte arazide trafo da mevcutsa, trafonun elektromanyetik etkiyi engelleyen madde ile kaplanmasý veya zýrh ile kaplanmasý talep edilebiliyor.